Abp Adrian Galbas - nowy metropolita warszawski

Miał m.in. odwagę przeprosić parafian i mieszkańców Dąbrowy za skandal seksualny. Upominał się też o szacunek dla kobiet. Papież Franciszek mianował go na początku listopada arcybiskupem metropolitą warszawskim; w sobotę odbędzie się ingres do archikatedry św. Jana Chrzciciela.

Abp Adrian Galbas jest pallotynem. Zgodnie z decyzją papieża Franciszka w grudniu 2019 r. został biskupem pomocniczym diecezji ełckiej. Funkcję tę pełnił do 4 grudnia 2021 r., gdy papież mianował go biskupem koadiutorem archidiecezji katowickiej, co oznacza funkcję biskupa pomocniczego z prawem następstwa na stolicę biskupią z chwilą zakończenia posługi przez obecnego metropolitę.

Funkcję tę obejmował po tym, jak papież Franciszek przyjął rezygnację abpa Wiktora Skworca z posługi metropolity katowickiego. Wcześniej abp Skworc przyznał, że w przypadku dwóch spraw dotyczących molestowania seksualnego osób małoletnich podległych jego jurysdykcji doszło do zaniedbań.

Ostatecznie papież Franciszek przyjął rezygnację abpa Wiktora Skworca z posługi metropolity katowickiego 31 maja 2023 r. Abp Galbas objął kanonicznie archidiecezję katowicką 17 czerwca 2023 r.

Abp Galbas ma opinię hierarchy otwartego na dialog z mediami i środowiskami niechętnymi Kościołowi.

W homilii podczas mszy w pierwszy dzień Bożego Narodzenia 2023 r. hierarcha podkreślił, że Chrystus Pan przychodzi do wszystkich: do świętych i pobożnych, ale także "do niewierzących, do rozwiedzionych, co się na nowo związali, do rodziców dzieci z in vitro, do par spod jednego dachu, do hetero, do trans i do homo, do alkoholików anonimowych i jawnych, do umęczonych szwindlami, do tych, co zdradzili i do tych, co zawiedli".

Zaapelował wówczas o niepogłębianie przepaści, nieskreślanie nikogo i nieokopywanie się w twierdzach.

"Nie dzielmy się na swoich i nie swoich" – mówił.

W Konferencji Episkopatu Polski abp Galbas jest przewodniczącym Rady ds. Apostolstwa Świeckich, członkiem Zespołu przy delegacie KEP ds. Duszpasterstwa Emigracji Polskiej.

Podczas trwającego w Kościele powszechnym od października 2021 r. synodu o synodalności "Komunia, uczestnictwo i misja" abp Galbas pełni funkcję koordynatora w Polsce. Sam synod wywołał kontrowersje. Część nie tylko polskiego Episkopatu wskazywała na niebezpieczeństwa zagrażające Kościołowi. Ci duchowni wskazywali, że pojawiające się podczas synodu teologiczne postulaty dotyczące stosunku do osób LGBT+, możliwości udzielania święceń diakonatu kobietom czy komunii dla rozwodników prowadzą do odejścia od doktryny Kościoła. Ostrzegali, że zmiany mogą zostać wprowadzone pod płaszczykiem promowanej podczas synodu "inkluzywności", podczas gdy w Ewangelii Jezus jednoznacznie nazywał grzech grzechem.

Abp Galbas stał na stanowisku, że synod jest dla Kościoła raczej szansą niż zagrożeniem. W listopadzie 2023 r. wskazywał w rozmowie z PAP, że w synodzie nie chodzi o "manipulacje, podlizywanie się światu i łapanie klienteli". Jego zdaniem w synodzie chodzi o to, w jaki sposób Kościół może lepiej, w zmiennych czasach, wypełniać swoją niezmienną misję, która polega na prowadzeniu ludzi do Chrystusa.

W tym samym miesiącu, po zakończeniu zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski mówił dziennikarzom, że "synod to nie nowotwór, który się pojawił na nieskażonej tkance Kościoła, który trzeba usunąć". Zaznaczył, że synod nie jest też "parawanem, za którym dokonują się manipulacje przy doktrynie". Obrady synodu określił mianem "głęboko duchowego wydarzenia".

Adrian Józef Galbas urodził się 26 stycznia 1968 r. w Bytomiu. W 1987 r. został przyjęty do Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego Księży Pallotynów. Studiował w pallotyńskim wyższym seminarium duchownym w Ołtarzewie. Śluby wieczyste złożył 8 września 1993 r. w Zakopanem, a 7 maja 1994 r. w Ołtarzewie przyjął święcenia kapłańskie.

Pracował jako wikariusz w parafii św. Michała Archanioła w Łodzi. W latach 1995–1998 studiował teologię pastoralną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w tym czasie studiował również w Wyższej Szkole Komunikowania Społecznego i Dziennikarstwa przy KUL.

W latach 1998-2002 pełnił funkcję prefekta alumnów w seminarium w Ołtarzewie, a od 2002 r. do 2005 r. radcy w Zarządzie Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAC w Poznaniu.

W 2003 r. został proboszczem parafii św. Wawrzyńca w Poznaniu i był nim do 2011 r. Jednocześnie od 2008 do 2011 r. pełnił po raz kolejny funkcję radcy w pallotyńskim zarządzie prowincji w Poznaniu.

12 grudnia 2019 r. papież Franciszek mianował go biskupem pomocniczym diecezji ełckiej, ze stolicą tytularną Naisso. Sakrę biskupią przyjął 11 stycznia 2020 r. w katedrze św. Wojciecha w Ełku z rąk biskupa ełckiego Jerzego Mazura. Jego zawołaniem biskupim są słowa "Pax Christi" (Pokój Chrystusa).

W diecezji ełckiej pełnił m.in. funkcje wikariusza generalnego, przewodniczącego komisji ds. architektury i sztuki, moderatora kurii biskupiej i odpowiedzialnego za formację stałą kapłanów z młodszych roczników święceń.

Kiedy po serii bulwersujących zdarzeń z udziałem duchownych z diecezji sosnowieckiej papież Franciszek przyjął rezygnację biskupa sosnowieckiego Grzegorza Kaszaka, abp Galbas został mianowany administratorem apostolskim sede vacante tej diecezji.

15 stycznia 2024 r. przewodniczył mszy w bazylice NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej. Właśnie w tej parafii doszło do skandalu z udziałem ks. Tomasza Z., w którego mieszkaniu w sierpniu 2023 r. odbyło się spotkanie o charakterze seksualnym z udziałem kilku mężczyzn, w trakcie którego jeden z nich stracił przytomność. Interweniowały pogotowie i policja.

Abp Galbas w homilii przeprosił wiernych za to, że wielu z nich parafia ta kojarzy się nie z Matką Bożą, ale z "bezeceństwem i grzechem".

"Przepraszam! Każdą i każdego. Przepraszam was, parafian tej parafii i mieszkańców Dąbrowy. Staliście się bez własnej winy częścią tej niesławy" – mówił wówczas duchowny.

Z kolei podczas pielgrzymki kobiet i dziewcząt do Piekar Śląskich 8 sierpnia 2024 r. zaapelował, aby kobiety protestowały za każdym razem, gdy czują się potraktowane niewłaściwie. "Zwracajcie na to uwagę także nam, duchownym" – wskazał abp Galbas.

Tłumaczył, że "Kościół musi być przykładem zupełnie innej społeczności zbudowanej na całkiem innych zasadach, wartościach i relacjach".

W ocenie arcybiskupa można i trzeba pogodzić prawa kobiet i prawa dzieci. W czasie uroczystości Zwiastowania Pańskiego 9 kwietnia podkreślił, że "aborcja nie może być rozwiązaniem – państwo, z pomocą m.in. Kościoła, musi pomagać rodzicom w trudnej sytuacji".

Hierarcha często spotykał się z młodzieżą. Podczas Festiwalu Życia w Kokotku, który w lipcu 2024 r. zgromadził kilka tysięcy młodych, przekonywał, że w Kościele nie chodzi o budynki, bo "Kościół to są relacje".

"Naszym zadaniem jest odbudować Kościół jako dom i zapraszać do niego tych, którzy z niego odeszli" – zaznaczył abp Galbas.

Jako metropolita katowicki podejmował on także kwestię praw górników. W czasie mszy barbórkowej, odprawionej w kościele św. Barbary w Katowicach-Giszowcu w grudniu 2023 r., przyznał, że transformacja energetyczna Śląska jest potrzebna, ponieważ przyszłe pokolenia mają prawo do oddychania czystym powietrzem. Jednocześnie zastrzegł, że musi ona być sprawiedliwa, a w jej centrum trzeba postawić człowieka – górników i ich rodzin nie można zostawić samym sobie.

Magdalena Gronek (PAP)

mgw/ iżu/ ral/ joz/ mow/ aba/ jpn/